Op Radio 2 vertelde Maria Gysen dat haar demente moeder, die in een woonzorgcentrum verblijft, niets begrijpt van corona. Ze denkt dat haar kinderen kwaad op haar zijn, en daarom niet meer komen. Ze neemt antidepressiva en huilt veel. Maria Gysen hoopt dat haar moeder op deze manier niet veel langer moet leven.
Het is niet de eerste hartverscheurende getuigenis die we uit die hoek te horen krijgen. Eerder op het jaar schreef de voormalige beroepsmilitair Roger Lybaert een prachtige brief die in heel Vlaanderen resoneerde.
Omdat ik zelf al lang met het onbehaaglijke gevoel rondloop dat we in deze crisis soms de intrinsieke waarde van een leven uit het oog verliezen, besluit ik Roger op te bellen. In al onze overwegingen is de stem van ieder mens belangrijk. Sinds gisteren is het onbeperkte bezoek voor Roger weer vervangen door vier vaste contacten, telkens dezelfde. ‘De deur is weer zo goed als op slot. Maar het is niks nieuws wat ik u hier vertel. De dagbladen staan er vol van, op de radio zeggen ze: “we gaan dit doen, we gaan dat doen”. En dat doen ze ook, maar zonder rekening te houden met de gevolgen.’
Roger vertelt dat de eenzaamheid van de mensen het ergste is en dat hij zo veel mogelijk op bezoek gaat bij zijn medebewoners. ‘Ik speel een beetje pastoraal werker’, lacht hij. Als ik hem zeg dat ik zelf iemand ben die heel erg van het leven houd, onderbreekt hij me onmiddellijk en zegt hij: ‘Ja, iedereen’.
‘Soms ben ik bang,’ zeg ik, ‘dat we in het vermijden van de dood het leven zelf aantasten.’
‘Dat is ook zo’, antwoordt Roger. ‘Men neemt alles weg van wat het leven aangenaam maakt. Te beginnen bij de vrijheid. Vrijheid is het hoogste goed. En daarna moet iedereen een masker aandoen. En zo gaat een stuk intimiteit al direct verloren. Je weet niet meer of mensen je goed- of slechtgezind zijn. Daar leggen we ons dan maar bij neer. Alleen zijn er ook beperkingen die mijn integriteit schenden. Ik wil zelf kiezen waar ik ga. Anders kun je ons evengoed een enkelband geven of hier tralies zetten. En dan zitten we in een gevangenis. En ik heb geen foute dingen gedaan in mijn leven, maar ja, we worden toch gestraft.’
Hij zendt nog iedereen zijn groeten en om af te sluiten leest hij me een van zijn gedichten voor, over een vriend die overleed. Deze zinnen blijven bij me nazinderen:
‘Het ga je goed mijn vriend
daar ergens achter de wolken
ik hoop dat de reis is meegevallen
je weet het nooit voor je eraan begint’
Verschenen in De Standaard op 23/10/2020